Klaster Innowacji Energetycznych w Bytomiu zawiązany został na podstawie Porozumienia podpisanego 25 stycznia 2022 roku przez Gminę Bytom, Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej oraz Katowicką Specjalną Strefę Ekonomiczną. Liderem Klastra jest Prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
Podstawowym dokumentem definiującym cele i zadania Klastra jest „Strategia działania Klastra Innowacji Energetycznych z perspektywą do roku 2040”, uszczegóławiana w Programach operacyjnych przyjmowanych na kolejne lata.
Wizją uczestników Klastra jest stałe dążenie do samowystarczalności systemu energetycznego gminy Bytom szczególnie z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii tak by najdalej w 2040 roku 100 % energii pochodziło z OZE.
Misją Klastra jest kształtowanie lokalnego rynku energii pochodzącej z odnawialnych źródeł opartego o społeczność energetyczną Gminy Bytom, którą współtworzyć mają samorząd, przedsiębiorcy oraz mieszkańcy Bytomia.
Najważniejsze cele stojące przed Klastrem
Rozwój na terenie Gminy Bytom odnawialnych źródeł energii.
Zmniejszenie energochłonności gospodarki oraz zasobów mieszkaniowych w Gminie Bytom.
Zagospodarowanie odpadów w kierunku ich wykorzystania energetycznego.
Poprawa jakości powietrza.
Rekultywacja zdegradowanych terenów poprzemysłowych, wykorzystanie ich jako przestrzeń do lokowania instalacji wytwarzających energię z OZE.
Zarządzanie produkcją energii pochodzącej z instalacji członków Klastra w pierwszej kolejności przeznaczanej na autokonsumpcję, tym samym uczestnictwo w bilansowaniu energetycznym wspólnoty klastrowej.
Dystrybucja i sprzedaż nadwyżek produkowanej energii.
Kreowanie polityki rozwoju elektromobilności w Gminie Bytom.
Współtworzenie z lokalnymi ośrodkami naukowymi innowacyjnych rozwiązań w obszarze związanym z wytwarzaniem i konsumpcją energii.
Realizacja zadań będących efektem transformacji energetycznej.
Koncepcja klastrów energii
Ustawa z 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii wprowadziła do sektora elektroenergetycznego nową konstrukcję – klaster energii, realizując w ten sposób kilka dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady Europy.
Ustawa z 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii wprowadziła do sektora elektroenergetycznego nową konstrukcję – klaster energii, realizując w ten sposób kilka dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady Europy.
Z punktu widzenia czysto prawnego, zgodnie z definicją określoną w art. 2 pkt 15a ustawy o OZE, klaster energii jest to cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego, dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł bądź paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, na obszarze działania tego klastra nieprzekraczającym granic jednego powiatu lub pięciu gmin.
Obszar działania klastra energii ustala się na podstawie miejsc przyłączenia wytwórców i odbiorców energii będących jego członkami. Cele stawiane ustawowo przed tą formułą współpracy, określane zwykle przez inicjatorów klastrów, to przede wszystkim poprawa lokalnego środowiska naturalnego oraz zwiększenie konkurencyjności i efektywności ekonomicznej lokalnej gospodarki, a także rozwój energetyki rozproszonej, w szczególności odnawialnych źródeł energii. Te wszystkie inicjatywy powinny być realizowane z uwzględnieniem miejscowych zasobów i potencjału energetyki krajowej. Nie można przy tym zapomnieć o stworzeniu optymalnych warunków umożliwiających wdrożenie najnowszych technologii oraz innowacyjnych rozwiązań.
Z perspektywy Krajowego Systemu Energetycznego, klastry energii mają być ograniczonymi obszarami dążącymi do samobilansowania. Zgodnie z unijną dyrektywą o odnawialnych źródłach energii – RED II – klastry mają mieć podmiotowość na rynku energii. W tej chwili trwają prace w polskim parlamencie nad zmianami prawa energetycznego i powiązanych ustaw, w tym ustawy o odnawialnych źródłach energii dostosowujące polskie prawo do wymogów unijnych w tym zakresie.
Klastrem zarządza Koordynator, czyli osoba prawna, najczęściej jedna z firm zawierająca porozumienie, która organizuje i animuje rozwój interakcji, powiązań, przepływów wiedzy i współpracy w klastrze, a także świadczy wyspecjalizowane usługi na rzecz firm i innych podmiotów działających w danym skupisku. Koordynator reprezentuje klaster w relacjach zewnętrznych, zajmuje się bieżącą jego administracją i realizuje inne funkcje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania klastra.
Członkostwo w Krajowej Izbie Klastrów Energii
Krajowa Izba Klastrów Energii jest organizacją samorządu gospodarczego, reprezentującą interesy gospodarcze zrzeszonych w niej podmiotów, przedsiębiorców i ich związków, w szczególności funkcjonujących w ramach klastrów energii, o których mowa w ustawie z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii.
Bytomski Klaster jest od tego roku członkiem KIKE.
Izba reprezentuje interesy podmiotów:
- prowadzących działalność wytwórczą, przetwórczą, produkcyjną, usługową, budowlaną, handlową, naukową, rozwojową, związaną z magazynowaniem, przesyłaniem, dystrybuowaniem, bilansowaniem (lub)
- prowadzących poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż (lub)
- upowszechniających lub doskonalących normy rzetelnego postępowania w obrocie gospodarczym (lub)
- opiniujących lub przygotowujących projekty rozwiązań, w tym projekty przepisów i aktów prawnych (lub)
- oceniających i analizujących efekty wdrażania i funkcjonowania przepisów i aktów prawnych.